زندگی نامه محمدتقی خان بافقی:
محمدتقی خان در سال 1129 ه.ق در بافق یزد متولد شد. پدر ایشان، میرزا محمدباقر بافقی و مادر ایشان، خواهر میرزا عنایت سلطان( حاکم یزد در دوران افغانها) بوده است. تا زمانی که عنایت سلطان دارای اقتدار بود، محمدتقی خان گاه در یزد در خدمت سلطان بود و گاه در بافق به سر میبرد. در سال 1142 هـ.ق، عنایت سلطان توسط افغانها به قتل رسید و از اطرافیان او تنها میرزا محمدباقر و پسرانش امان یافتند. در سال 1161هـ.ق، بزرگان شهر به دیدار محمدتقی خان رفتند و او با تفنگچیان خود به یزد آمد و بنا بر خواستهی بزرگان شهر بر تخت حکومت یزد نشست. زمان پادشاهی محمدتقی خان 50 سال به طول انجامید که در این مدت حاکمان بسیاری آمدند و رفتند اما او همچنان بر مسند حکومت باقی ماند. از مهمترین این حاکمان میتوان به عادلشاه( برادرزاده نادر شاه افشار)، شاهرخ شاه، کریمخان زند، محمد زکیخان، علی مرادخان، ابوالفتح خان، لطفعلی خان و آقا محمدخان قاجار اشاره کرد که محمدتقیخان همزمان با فتحعلی شاه ارتحال نمودند.
اقدامات محمدتقی خان بافقی:
"هر مسافری را میپرسیدند که غایت سفرت کجا خواهد بود؟ درگاه جلالش را فرا مینمود و هر مجاوری را میگفتند که غایت آرزوی خاطرت چیست؟ جواب میدادی که جز مسافرت آستان کرمش چیزی نیست" .توصیفی که طرب نائینی (نویسنده کتاب جامع جعفری، پیرامون تاریخ یزد در عهد افشاریه و زندیه و قاجار) از محمدتقی خان نموده، بیانگر عدالت درگاه حکومت این خان بزرگ میباشد. محمدتقی خان بعد از رسیدن به مسند حکومت اعلام کرد که هر کس در یزد شغل و حرفهای ایجاد کند، از مالیات معاف است. این امر موجب رونق کسب و کار و گسترش تجارت در یزد و ثروتآوری شد به طوریکه از اطراف کاسبان و تجار به یزد میآمدند و همه این امور باعث ایجاد دکانها و بازار جدید، کاروانسرا، قنوات، باغ و آبادی و در نهایت کار به جایی رسید که در خارج از حصار، شهری دیگر ساختند که جمعیت آن بیش از جمعیت درون حصار شهر بود. آثار محمدتقی خان را در یزد میتوان به سه دسته تقسیم کرد: دسته اول: ساختههای محله بازار یزد، بیرون حصار شهر از جمله مدرسه خان، قیصریه، کاروانسرای خان، دسته دوم: قناتها و باغهایی است که در اطراف شهر یزد قرار دارند. مهمترین قنات ساخته شده توسط محمدتقی خان قنات دولتآباد بود. دسته سوم: سازههای محمدتقی خان خارج از یزد از جمله دو قنات و یک باغ در تفت یزد.